Inhoud
- De "Vlucht" reactie
- Conflicten die optreden tijdens het proces van het beschermen van het "zelfgevoel"
- Wat is er net gebeurd?
- Hoe had dit anders kunnen zijn?
- Bezit eerst je fouten
Ik werk al meer dan 30 jaar met stellen en ben bijna net zo lang getrouwd. In die tijd ben ik een van de belangrijkste dingen gaan herkennen die nodig zijn om een huwelijk goed te laten werken. Dit ingrediënt is cruciaal voor een huwelijk, niet alleen om te overleven, maar ook om te groeien. Ik wil het met jullie delen, niet omdat het een baanbrekende openbaring is, maar omdat we vaak aan dit “feit” herinnerd moeten worden. Zie je, onze reactieve "amygdala" in onze emotionele middenhersenen (ook bekend als het limbische systeem) zou ons altijd dit eenvoudige maar meest diepgaande principe doen vergeten. Het principe: bezit je eigen spullen.
De "Vlucht" reactie
Er zijn drie dimensies van de relatiewereld: Macht, hart en weten. In elk van de negatieve manifestaties van de drie dimensies vinden we het oude biologische idee dat organismen zichzelf op drie manieren beschermen: vechten, vluchten en bevriezen/sussen. In elke situatie treedt de reactieve amygdala in werking. Hoewel er veel kan worden gezegd over de limbische reacties van Flight en Freeze in een huwelijk, wil ik me vandaag concentreren op de "Fight"-reactie. Dit is de limbische reactie van schaamte en schuld. Het is een reactie omdat we het vaak automatisch doen - zonder na te denken - en zeker zonder liefde of empathie voor de ander. Dit is een wanhopige en gebruikelijke ego-reactie om iemands 'zelfgevoel' te beschermen zonder rekening te houden met een echt, eerlijk en noodzakelijk interpersoonlijk proces.
Conflicten die optreden tijdens het proces van het beschermen van het "zelfgevoel"
Laat ik een heel eenvoudig voorbeeld geven. Op de terugweg van een etentje vertelt Trina haar man dat ze zich schaamde voor iets dat hij in het bijzijn van iedereen zei. Terry's reactie is snel: als een professionele bokser flapt hij eruit, "alsof je altijd alles goed doet. En bovendien had ik gelijk, je bent zo passief-agressief als het om mijn moeder gaat.” Onmiddellijk "blokkeert Trina de klap", en legt (nogmaals) uit waarom ze te laat was. Ze zou zelfs een tegenstoot kunnen geven over hoe hij degene is die een probleem heeft met zijn stomme moeder. Laat de limbische bokswedstrijd maar beginnen. Het argument escaleert als ze limbische stoten uitwisselen totdat ze uitgeput en vol wrok zijn (kanker voor elke relatie).
Wat is er net gebeurd?
In dit geval hoorde Terry wat ze tegen hem zei als een bedreiging - misschien voor zijn ego, of misschien activeerde het de kritische moeder die hij in zijn hoofd ronddraagt. Hij reageerde instinctief door haar aan te vallen alsof hij werd aangevallen (en wat als hij dat was?). Tina reageert dan op hem en er vindt een zeer destructieve interactie plaats. Als dit soort interactie vaak genoeg voorkomt, zal de kwaliteit van het huwelijk aanzienlijk achteruitgaan.
Hoe had dit anders kunnen zijn?
Als Terry's prefrontale cortex op tijd ter plaatse was gekomen, had hij zijn opgewonden amygdala lang genoeg kunnen 'vasthouden' om haar te vragen hem meer te vertellen. En als hij goed had geluisterd, had hij zich misschien gerealiseerd dat hij inderdaad iets kwetsends had gezegd. Dan had hij op dat moment misschien de nederigheid (en moed) gehad om toe te geven dat hij ongelijk had om persoonlijke zaken in het openbaar te bespreken en zijn excuses aan te bieden. Trina zou zich begrepen en gewaardeerd hebben gevoeld. Als alternatief had Tina misschien als eerste het gesprek met aandacht kunnen beginnen. Ze hoefde niet defensief te zijn, maar had zich moeten realiseren dat Terry vanuit gevoeligheid reageerde op haar onthulling. Het resultaat van een meer bewuste (minder reactieve) interactie zou aanzienlijk verschillen van die in het vorige scenario.
Bezit eerst je fouten
Het principe is eenvoudig (maar zo moeilijk wanneer de amygdala en/of het ego worden gewekt). Bezit je eigen spullen. Als het kan vanaf het begin van het gesprek, maar in ieder geval zo snel mogelijk. Dit betekent overigens niet dat je misdaden bekent die je niet hebt begaan. Integendeel, sta gewoon open voor jouw rol in elke impasse - en er zijn bijna altijd twee nodig voor tango. Een huwelijk met twee partners die dit voortdurend doen, heeft een (niet)vechtende kans op een groeiend en vervullend huwelijk. Als een huwelijk echter één partner heeft die nooit zijn eigen aandeel in een probleem erkent, zal de emotioneel intelligente partner een aantal moeilijke beslissingen moeten nemen over de relatie. En als geen van beide personen in een stel "hun eigen spullen kan bezitten", . . . nou, succes ermee om het helemaal te maken.